Dobre praktyki gwarancją bezpieczeństwa. cz. 1: higiena

REGULACJE PRAWNE

Wszyscy wykonujący usługi związane z pielęgnacją ciała, fryzjerstwem, z wykonywaniem tatuaży powinni przyjąć jako główną zasadę: Po pierwsze nie szkodzić. Ponieważ zależy nam na bezpiecznej pracy z klientem, której wynikiem będzie poprawa jego wyglądu i samopoczucia, a nie zakażenie, warto poznać zasady i podstawę prawną naszej pracy. Najważniejszym aktem prawnym jest Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Art. 16 ust. 1 mówi: Osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są obowiązane do wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi.

Można obecnie zaobserwować, że branża prawnicza zaczyna kształcić się na kursach dotyczących sterylizacji i dezynfekcji, a zdobytą wiedzę wykorzystuje, by oskarżać salony kosmetyczne o to, że dopuściły do zakażenia swojej klientki. Musimy mieć odpowiednie procedury i dowody na to, że pracujemy bezpiecznie i sterylnym sprzętem. Jeśli znajdziecie się w sytuacji oskarżenia – musicie mieć szereg dokumentów poświadczających bezpieczeństwo waszej pracy. Procedury mają być dowodem, że w przypadku wszystkich zabiegów, podczas których może dojść do naruszenia ciągłości tkanek, pracujecie sprzętem jednorazowym lub wysterylizowanym. Oczywiście dla części osób bez wykształcenia medycznego spisanie takiej procedury nie jest łatwe, ale warto pamiętać, że zgodnie z ustawą na nasz wniosek Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny zaopiniuje taką procedurę. Wystarczy ją spisać (opisać krok po kroku, jak pracujecie), a następnie zwrócić się pisemnie o jej zaopiniowanie. Do tego organu zgłaszamy się także, gdy uruchamiamy nowy gabinet. Wymagania wobec salonów kosmetycznych, fryzjerskich, tatuażu i odnowy biologicznej opisywało rozporządzenie z 2004 r., ale utraciło ono swoją moc kilka lat temu. Powstała luka prawna, przez co w przypadku kontroli możemy posiłkować się jedynie Ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń, ale wciąż nie mamy aktu prawnego, który mówiłby, jak pracować, żeby to bezpieczeństwo było na maksymalnym poziomie. Możemy także posiłkować się przepisami ogólnymi w sprawie warunków technicznych, BHP i czynników chemicznych w miejscu pracy.

ZAGROŻENIE EPIDEMIOLOGICZNE

Każdy, kto pracuje w kontakcie z klientem, powinien pamiętać, że klient może być nosicielem czynnika biologicznego – bakterii, wirusów, grzybów. Dlatego tak istotne jest, by wiedzieć, jak chronić i zabezpieczać samego siebie. Informacje na temat praw i obowiązków pracodawcy i pracowników można znaleźć w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Szczególnie istotne dla osób pracujących przy zabiegach przebiegających z narażeniem ciągłości tkanek  jest szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Po 3 dawkach szczepionki zyskujemy zabezpieczenie na całe życie. 

Sterylizacja sprzętu

Prowadząc gabinet mobilny lub świadcząc usługi u klienta, jesteśmy także zobowiązani przestrzegać zasad higieny pracy. Dbamy o higienę rąk, o odpowiednią sterylizację/dezynfekcję używanego sprzętu. W tym wypadku potrzebna jest także dobra torba transportowa, która pozwoli na bezpieczny transport naszych akcesoriów. Narzędzia i ręce personelu są najczęstszą przyczyną zakażeń, dlatego tak ważne jest opracowanie procedur dekontaminacji. Pamiętajmy, że środki do dezynfekcji w aerozolach czy spryskiwaczach służą wyłącznie do dezynfekcji powierzchni trudnodostępnych. Wszystkie pozostałe powinniśmy wykonywać za pomocą ściereczek lub chustek dezynfekcyjnych. Dodatkowym wskazaniem jest ochrona własnego zdrowia – jeśli będziemy przez całe życie zawodowe rozpylały środek dezynfekcyjny, w którym jest chemia, to nie jest to obojętne dla zdrowia. 

Nie należy używać sterylizatorów kulkowych, ponieważ nie można w nich kontrolować skuteczności  sterylizacji i nie możemy stwierdzić, czy proces był prawidłowy. Jedyną dobrą formą sterylizacji jest używanie autoklawu lub skorzystanie z usług firmy zewnętrznej. W tym drugim wypadku ważne, by taki punkt posiadał certyfikat jakości albo GMP. Tylko w takich centralnych sterylizatorniach normą są procedury, instrukcje i powielane kontrole jednostek akredytowanych. W przypadku roszczenia klienta po numerze cyklu będziemy mogli prześledzić całą drogę dekontaminacji narzędzia i potwierdzić wynikami kontroli, że te procesy były wykonane prawidłowo. Jeśli więc korzystamy w tym zakresie z usług gabinetu stomatologicznego – sprawdźmy, czy ma certyfikat jakości na prowadzenie procesu sterylizacji.

Ręce 

Osoby wykonujące zabiegi kosmetyczne powinny mieć wypielęgnowane dłonie, ale paznokcie pozbawione lakieru, bez nałożonych hybryd lub tipsów.  Sztuczne lub pomalowane lakierem sprawiają, że ręce stają się niemożliwe do poprawnego zdezynfekowania. Przy wszystkich procedurach, przy których dochodzi lub może dojść do naruszenia ciągłości tkanek, przy kontakcie z krwią czy wydzielinami należy stosować rękawiczki. Pamiętajmy jednak, że ich używanie nie zwalnia z higieny rąk – trzeba je myć i dezynfekować zgodnie z procedurą. 

Odpady

W branży kosmetycznej powstają takie same odpady jak w szpitalu czy poradni podstawowej opieki zdrowotnej, i postępowanie z nimi powinno wyglądać analogicznie. Ostre narzędzia zawierające materiał biologiczny powinny trafić do pojemników o twardych ściankach, pozostałe do czerwonych worków i następnie do utylizacji (podpisane umowy na utylizację).