Dobre praktyki gwarancją bezpieczeństwa. cz. 2: sterylizacja

SŁOWNICZEK:

dekontaminacja – proces niszczenia biologicznych czynników chorobotwórczych przez mycie, dezynfekcję i sterylizację;
dezynfekcja – proces redukcji ilości biologicznych czynników chorobotwórczych przez zastosowanie metod fizycznych i chemicznych;
sterylizacja – proces zniszczenia zdolnych do namnażania się form biologicznych czynników chorobotwórczych.

Mycie/dezynfekcja

Na sito do wanienki dezynfekcyjnej kładziemy narzędzia i zanurzamy je w płynie dezynfekcyjnym. Każda wanienka powinna być zakryta, ponieważ preparaty nie są obojętne dla naszego zdrowia. 
Jednocześnie przy otwartej wanience preparat się utlenia, więc słabnie jego skuteczność. 

Wskazania:

• Roztwór dezynfekcyjny  sporządzamy wg zaleceń producenta i przestrzegamy czasu dezynfekcji.
• Narzędzia powinny być zdemontowane, otwarte.
• Narzędzia muszą być całkowicie zanurzone w roztworze dezynfekcyjnym
• Następnie należy je przepłukać wodą destylowaną (dokładne wypłukanie preparatu dezynfekującego) 
• Narzędzia zostawiamy do osuszenia – niepylące czyściwo

Pamiętajmy, że jesteśmy obserwowani w swojej pracy – klientki zwracają uwagę na to, co robimy z narzędziami, jak wyglądamy, jakie mamy paznokcie. Nie każda klientka ma tyle asertywności, żeby głośno zwrócić nam uwagę, ale powinniśmy być świadomi i dbać o detale. Ja np. zauważyłam, że narzędzia często są wykładane na papierowy ręcznik – celuloza pyli, więc automatycznie te narzędzia nie są już sterylne. 

Przygotowanie narzędzi do dezynfekcji 

Przed wysłaniem narzędzi do sterylizacji w punkcie zewnętrznym powinniśmy poddać je dezynfekcji wstępnej. Następnie umieszczamy je w szczelnie zamkniętym pojemniku i dołączamy informację, w jakim preparacie i jakim stężeniu, a także przez kogo ta dezynfekcja została wykonana. To jest wizytówka, dzięki której unikniemy niepożądanych reakcji chemicznych, w jakie mogłyby wejść różne preparaty do dezynfekcji. Jeśli preparaty nie są z tej samej rodziny, pozostałości preparatu po dezynfekcji wstępnej trzeba przepłukać.

Bariera sterylna

Minimalne opakowanie do sterylizacji musi spełniać normy, być przeznaczone do sterylizacji, posiadać oznaczenia i opisy w języku polskim.  

• Odpowiednia wielkość opakowania/bariery sterylnej.
• Margines do aseptycznego otwarcia pakietu (ok. +3 cm dłuższy rękaw niż narzędzie, 2–3 cm marginesu na boki).
• Wskaźnik chemiczny potwierdzający właściwości chemiczne (to paseczki testowe, które reagują na różne zmienne; paski – kontrola warunków sterylizacji wewnątrz pakietu).
• Zabezpieczenia ostrych narzędzi (osłonka, która gwarantuje, że nie będzie uszkodzony rękaw).

Musimy tak zapakować narzędzie, żeby po otwarciu pobrać narzędzie za część chwytną, a nie za roboczą. Na opakowaniu jest oznaczony kierunek otwierania, którego należy przestrzegać, aby nie zanieczyścić zdezynfekowanych narzędzi. 

Wskaźnik biologiczny – kontrola sterylizacji

Wskaźnik biologiczny zaprojektowany specjalnie do szybkiego i niezawodnego testowania kwalifikacyjnego oraz rutynowego monitorowania procesów sterylizacji parowej 270°F (132°C) i 275°F (135°C) z dynamicznym usuwaniem powietrza (przed próżnią) jest kompletny, gdy wykorzystywany jest w połączeniu z autoczytnikiem. Kompletna konstrukcja zawiera nośnik ze sporami Geobacillus stearothermophilus oraz ampułkę zawierającą bakteriologiczne środki przekazu. Nośnik sporów oraz ampułka znajdują się w plastikowej fiolce z brązową nakrętką. Wskaźnik procesu chemicznego, który zmienia kolor z różowego na jasnobrązowy po wystawieniu na działanie pary, znajduje się w górnej części nakrętki. Po przetworzeniu wskaźnik zostaje aktywowany i wprowadzony do inkubacji w autoczytniku. Końcowy, ujemny odczyt po godzinie inkubacji oznacza, że sterylizacja została przeprowadzona pomyślnie.

Dokumentacja procesu  sterylizacji powinna być prowadzona np. w zeszycie do każdego sterylizatora oddzielnie i przechowywana min. 10 lat. Co powinna zawierać?:

• Datę sterylizacji
• Numer cyklu
• Parametry cyklu
• Wyniki kontroli chemicznej
• Podpis osoby zwalniającej do użycia
• Wyniki kontroli biologicznej
• Paszport urządzenia z przeglądami. 

Przechowywanie

Termin przydatności sterylizowanych narzędzi nie zależy od daty sterylizacji, a od tego, w jakich warunkach są one przechowywane. Uwzględniamy w ocenie: czy bariera jest pojedyncza, czy podwójna, czy opakowanie jest pyłoszczelne oraz w jakim miejscu narzędzia są przetrzymywane (ogólnie dostępnym lub w magazynie). 
Wygodne w przechowywaniu narzędzi jest tworzenie pakietów dla jednego klienta z najczęściej używanymi narzędziami (np. zestaw kopytko, cążki, frezy). Pamiętajmy jednak o złotej zasadzie: jeden pakiet dla jednego klienta.