Menu w Hashimoto

Choroba ta ma zauważalny wpływ na zmiany w funkcjonowaniu skóry. Jeśli mamy w gabinecie kosmetologicznym klientkę z tym schorzeniem, wyślijmy ją też do dietetyka. Tylko wspólnie z nim możemy zauważalnie poprawić stan jej cery.

Hormony tarczycy wykazują istotne znaczenie w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów. Wpływają również na metabolizm pierwiastków śladowych, m.in. miedzi, jodu, chromu, żelaza, selenu i cynku, które oddziałują na funkcje wydzielania wewnętrznego. Dlatego to, co trafia na talerz osoby dotkniętej Hashimoto, powinno być pod lupą.  

Diagnoza choroby Hashimoto

Opiera się na następujących badaniach, których wyniki powinny być konsultowane z endokrynologiem: 

1. TSH – wartość ta charakteryzuje się szerokim zakresem referencyjnym, dlatego nie należy samodzielnie interpretować wyniku. Warto podczas interpretacji wziąć pod uwagę poziom FT3 (wolna trójjodotyronina) oraz FT4 (wolna tyroksyna). Poziom TSH (hormon tyreotropowy) powinien oscylować w przedziale 0,7-2 uIU/ml. Poziom TSH powyżej 2,5 uIU/ml stanowi wartość alarmującą.
   
   
2. FT3 – stężenie wolnej trójjodotyroniny, norma to ok. 50% zakresu laboratoryjnego.
   
   
3. FT4 – stężenie wolnej tyroksyny. Norma powinna oscylować powyżej 50% zakresu laboratoryjnego. 
   
   
4. Anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej. Anty-TPO - przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej. Podczas choroby Hashimoto nierzadko dochodzi do dużego wzrostu wartości i wyniku kilkuset jednostek. A to jest alarmujące!
   
   
5. Anty-TG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie – około 20% przypadków choroby Hashimoto nie wykazuje podwyższonego poziomu tego czynnika. 
   
   
6. Badanie ultrasonograficzne tarczycy – żeby ocenić etap rozwoju choroby, objętość tarczycy, a także echogram jej miąższu.  

Objawy na celowniku

Chorobie Hashimoto towarzyszą objawy skorelowane z nadmierną suchością, przesuszeniem, a nawet odwodnieniem skóry. Jest to związane m.in. ze spowolnioną funkcją sebocytów, co skutkuje spadkiem nawilżenia cery. W naturalnych warunkach fizjologicznych sebum pełni funkcję ochronną przed wnikaniem mikroorganizmów do wnętrza skóry oraz zapobiega jej podrażnieniom. Upośledzona funkcja gruczołów łojowych i potowych prowadzi do problemów z termoregulacją. Spowolniony ogólnoustrojowo metabolizm oraz spadek zużycia tlenu przez organizm wpływa na słabsze odżywienie i dotlenienie komórek. W efekcie dochodzi do spowolnionego procesu regeneracji oraz zmniejszonej syntezy kolagenu. Nieprawidłowa sygnalizacja IL-1 (interleukiny) wpływa na wzrost stanu zapalnego i występowanie trądziku. Objawy ogólnoustrojowe w chorobie Hashimoto obejmują też przewlekłe zmęczenie i osłabienie, pogorszone samopoczucie i obrzęki, zarówno na twarzy, jak i w całym ciele. Nierzadkim zjawiskiem jest wypadanie włosów i nieustanne uczucie zimna. Zabiegi gabinetowe oraz pielęgnacja domowa powinny bazować na łagodzeniu, nawilżaniu i wsparciu antyoksydacyjnym skóry.

Co ma do tego dieta?

Najnowsze badania naukowe wykazują silny związek występowania chorób tarczycy z zaburzeniami w składzie mikrobioty jelitowej. Błona śluzowa przewodu pokarmowego jest nieustannie narażona na kontakt z antygenami, dlatego dbałość o odporność ekosystemu jelitowego jest bardzo ważna. U pacjentów z chorobami tarczycy, obok leczenia farmakologicznego, zaleca się wprowadzenie indywidualnie dobranego schematu żywieniowego, będącego nieodłącznym elementem terapii. Wskazówki żywieniowe obejmują:

• zredukowanie nasilonych procesów zapalnych, 
• eliminację składników nasilających reakcje uczuleniowe,
• stabilizację gospodarki tłuszczowej i węglowodanowej, aby nie doszło do rozwoju chorób metabolicznych (miażdżyca, cukrzyca),
• unormowanie masy ciała – w przypadku osób z nadwagą,
• uzupełnienie niedoborów składników pokarmowych,
• zadbanie o szczelność bariery jelitowej,
• zadbanie o układ limfatyczny błon śluzowych,
• zwiększenie świadomości na temat jakości i pochodzenia żywności,
• eliminację produktów, które obfitują w syntetyczne dodatki do żywności – pestycydy, herbicydy, metale ciężkie, a także azotany,
• eliminację cukru, związków cukropodobnych i słodzików.

Wyzwanie: dobre odżywianie

Menu osób dotkniętych chorobą Hashimoto powinno być bogate w:

1. WITAMINY A, C, E, gdyż mają działanie przeciwutleniające oraz zwiększają wchłanianie selenu z przewodu pokarmowego (o selenie i jego roli piszemy poniżej), zaś witamina C jest niezbędna w procesie wchłaniania żelaza. 
   
   
2. KWASY TŁUSZCZOWE OMEGA-3, których zadaniem w chorobach tarczycy jest stymulacja konwersji T4 do T3 w wątrobie. Skutkiem niedoboru kwasów omega-3 jest osłabiona aktywność osi podwzgórze – przysadka – tarczyca.
   
   
3. ŻELAZO, ponieważ metabolizm hormonów tarczycy i metabolizm żelaza są od siebie wzajemnie zależne. Pierwiastek ten jest ważnym składnikiem peroksydazy tarczycowej (TPO). Zmniejszone wchłanianie i wychwyt żelaza mogą skutkować osłabionym transportem tlenu do tkanek i zmniejszoną ilością wytwarzanej energii komórkowej, czego konsekwencją jest przyspieszone… starzenie się skóry. 
   
   
4. SELEN, gdyż tarczyca jest organem gromadzącym największe ilości selenu, który jest główną składową enzymów antyoksydacyjnych, takich jak peroksydaza glutationowa (GPx), biorąca udział w ochronie przed niekorzystnym wpływem nadtlenku wodoru (powstaje podczas utleniania jodu w tarczycy). Odpowiednie stężenie selenu w surowicy jest konieczne do inicjacji i prawidłowej regulacji odpowiedzi immunologicznej. 
   
   
5. CYNK, gdyż jest składnikiem białek receptorowych dla FT3. Jego niedobór prowadzi do zaburzeń wydzielania hormonów tarczycy, a także upośledza wiązanie się FT3 z receptorami w komórkach, czego skutkiem może być osłabiona odpowiedź na hormony tarczycy, zaś w konsekwencji – wzrost masy ciała. Cynk wykazuje działanie przeciwzapalne dla gruczołu tarczowego oraz seboregulujące.
   
   
6. WITAMINA D3, bo wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Pełni funkcję ochronną przed rozwojem autoimmunizacji. Regularna suplementacja witaminą D3 może przynieść korzystny efekt w postaci obniżenia stężenia TSH, jeśli jest istotnie podwyższone.
   
   
7. MAGNEZ, ponieważ przy odpowiedniej jego podaży mitochondria zwiększają zasoby ATP i procesy zależne od energii utrzymywane są na właściwym poziomie, m.in. przyswajanie jodu. Negatywnym skutkiem przewlekłego niedoboru magnezu jest zmniejszenie poboru jodu przez komórki tarczycy. 
   
   
8. FLAWONOIDY, obecne w świeżych, sezonowych warzywach, owocach jagodowych, a także m.in. w kakao czy zielonej herbacie, wykazują działanie przeciwzapalne. Niedobór tych antyoksydantów w codziennej diecie doprowadza do nasilonego stresu oksydacyjnego, a także może indukować procesy zapalne w gruczole tarczowym. 

Kompleksowo dla skóry

Bez działań ukierunkowanych na stopniową regulację hormonalną stabilna poprawa kondycji cery jest niemożliwa. Plan terapii powinien być zgodny z aktualnymi potrzebami organizmu i obejmować trwale zmiany w stylu życia, sposobie odżywiania i spersonalizowanej suplementacji. Dopiero tak „zaopiekowana” klientka odniesie korzyść z zabiegów gabinetowych. By organizm powrócił do homeostazy, należy uwzględnić wzajemne zależności pracy tarczycy z innymi strukturami i narządami w organizmie. Za sprawą mnogości objawów, przyczyn oraz złożoności procesu chorobowego leczenie i wsparcie osób z chorobą Hashimoto powinno obejmować kompleksową, wielokierunkową kurację. 
Powinna ona bazować, po pierwsze – na rzetelnej obserwacji, po drugie – na trafnej diagnozie, a po trzecie – na długoterminowej współpracy kilku specjalistów: kosmetologa, dietetyka i lekarza endokrynologa.

Hashimoto a… 

…gluten? Warte rozważenia jest ograniczenie glutenu w diecie lub jego czasowa czy trwała eliminacja. Jest to kwestia indywidualna. Pomocnym aspektem będzie prowadzenie dziennika żywieniowego, obserwacja organizmu i odpowiednia diagnostyka. Zastosowanie diety bezglutenowej zmniejsza stymulację układu odpornościowego organizmu i pomaga wygasić proces autoimmunizacji. Celiakia jest chorobą glutenozależną o charakterze autoimmunologicznym, a występuje nawet do 10 razy częściej u osób z chorobą Hashimoto. Tolerancja glutenu zawsze jest sprawą osobniczą.  

…warzywa psiankowate? Chodzi o paprykę, pomidory, ziemniaki i bakłażany. To te jarzyny królują najczęściej na naszych stołach. Przypisano im niekorzystne działanie prozapalne w chorobie Hashimoto ze względu na zawartość lektyn – czynników antyodżywczych, a także glikoalkaloidów. Związki te mogą prowadzić do osłabienia bariery jelitowej i zwiększonej produkcji przeciwciał. Lepiej więc ograniczyć spożycie warzyw psiankowatych, szczególnie surowych, w zaawansowanym stadium choroby. 

…soja? To jeden z bardziej kontrowersyjnych produktów spożywczych. Soja i jej przetwory zawierają izoflawony, wykazujące podobieństwo do budowy ludzkich estrogenów. Mogą być korzystnym urozmaiceniem diety dla kobiet w okresie menopauzy, pozytywnie wpływając na metabolizm tkanki kostnej, ale należą do produktów wolotwórczych (goitrogennych). 
Białko soi niekorzystnie wpływa na wchłanianie hormonów syntetycznych (lewotyroksyny) w układzie pokarmowym. Proces fermentacji soi obniża zawartość goitrogenów. Warto zatem sprawdzić indywidualną tolerancję organizmu na tofu, miso czy tempeh. Przyjmując na stałe syntetyczne hormony tarczycy, lepiej unikać produktów sojowych do trzech godzin od przyjęcia dawki leku. 

…mięso? Pełnowartościowe białko odzwierzęce jest jednym z założeń strategii terapeutycznej w chorobie Hashimoto, ponieważ stanowi substrat w syntezie hormonów tarczycy. Białka to element składowy układu odpornościowego, a mięso i podroby są zasobne w tyrozynę, aminokwas niezbędny do produkcji hormonów tarczycy. Lepiej wybierać jak najmniej przetworzone produkty odzwierzęce, z krótkim terminem przydatności i z bezpiecznego źródła. Osoby z Hashimoto potrzebują witamin z grupy B, bo niwelują one odczucie przewlekłego zmęczenia w chorobach tarczycy. Ponad 40% osób z niedoczynnością tarczycy miewa problem z niedoborem witaminy B12, której głównym źródłem pokarmowym są właśnie produkty odzwierzęce.