Zdążyć przed latem

Promieniowanie ultrafioletowe wpływa destrukcyjnie na skórę na wielu jej poziomach. Odpowiednie przygotowanie do okresu silnego nasłonecznienia ograniczy to szkodliwe działanie. Co włożyć do ochronnego pakietu last minute w menu zabiegowym?

Promieniowanie ultrafioletowe – ze względu na długość fali, właściwości fizyczne i biologiczne – dzielimy na trzy rodzaje: UVA, UVB i UVC. Wykazuje ono zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na organizm. Jest konieczne w syntezie D3, niezbędnej do zachowania zdrowia, bo witamina ta reguluje procesy wzrostu komórek w wielu tkankach i narządach, jest także konieczna w metabolizmie wapnia. 

Organem, na który słońce ma największy wpływ, jest skóra. Promieniowanie UV:

• powoduje uszkodzenia DNA jej komórek, 
• przyczynia się do powstawania licznych mutacji genowych,
• jest jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za powstawanie reaktywnych form tlenu, uszkodzeń włókien kolagenowych i elastynowych,
• wpływa destrukcyjnie na ściany naczyń krwionośnych. 

Świadomość oddziaływania promieniowania na odpowiednie komórki i procesy fizjologiczne w skórze pozwala zaplanować skuteczną terapię kosmetologiczną. 

Promień promieniowi nierówny

UVA stanowi 96-99 proc. całego promieniowania, nie jest filtrowane przez chmury i szyby. Ze wszystkich rodzajów penetruje najgłębiej w skórę: dociera aż do fibroblastów. Oprócz obszaru skóry właściwej jego odbiorcami są melanocyty i keratynocyty warstwy podstawnej oraz komórki rozrodcze naskórka różnicujące się w kierunku macierzy włosa. 

Promieniowanie UVB stanowi tylko 5 proc. UV. Jego natężenie wzrasta latem i jest najwyższe w godzinach 10-15. Działa głównie na komórki keratynocytów i komórki Langerhansa. Promieniowanie UVB jest zaliczane do głównych czynników wpływających na powstawanie nowotworów skóry, przyczynia się bowiem do uszkodzenia DNA, prowadząc do zapoczątkowania procesu kancerogenezy. UVC jest krótkim promieniem, prawie w całości absorbowanym przez warstwę ozonową atmosfery i praktycznie nie wpływa na stan skóry.

Fotostarzenie

Negatywne skutki promieniowania UV na skórę mogą wystąpić bezpośrednio po ekspozycji lub uwidocznić się dopiero po wielu latach. Do tych zmian wywołanych przez promieniowanie UV zaliczamy:

• elastozę,
• zwiększoną degradację kolagenu,
• dysfunkcję glikozamidoglikanów i proteoglikanów,
• wzrost liczby neutrofilów i mastocytów,
• rzadkie rozmieszczenie włókien elastynowych,
• pogrubienie naskórka, nieprawidłową proliferację keratynocytów,
• regresję i dezorganizację małych naczyń kapilarnych,
• zanikanie połączeń skórno-naskórkowych. 

Naturalne mechanizmy ochrony 

Skóra ma naturalne mechanizmy zabezpieczające przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Najważniejszym procesem ochronnym jest melanogeneza. Melanina ma właściwości fotoabsorbujące, rozprasza do 99,9 proc. zaobserwowanego promieniowania. Chroni głębiej położone warstwy skórne, nie doprowadzając do rozpadu folianów, a także zmniejszając ryzyko wystąpienia czerniaka. 

Długotrwała ekspozycja na promieniowanie słoneczne powoduje jednak powstawanie zaburzeń barwnikowych. Na skutek dysfunkcji syntezy melaniny, zmiany liczby melanocytów lub zaburzeń transportu melanosomów powstają szpecące przebarwienia.