Menopauza a włosy

Cały ten okres, tak trudny dla kobiety, nie oszczędza też jej włosów. W tym czasie wiele klientek zgłasza się do gabinetu trychologicznego z problemami, których wcześniej nie miały. 

LNE: W okresie menopauzy w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian. Które z nich mają wpływ na przebieg cyklu mieszka włosowego i jego budowę?

Edyta Pawluś: Dochodzi do spadku poziomu estrogenów i progesteronu oraz ogólnego obniżenia poziomu testosteronu, androstendionu, siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEAs) oraz dehydroepiandrosteronu (DHEA). Wpływ na mieszki włosowe ma przewaga androgenów nad estrogenami. Do tego ma miejsce obniżenie poziomu SHBG, czyli białka wiążącego hormony płciowe, co wywołuje wzrost biodostępności androgenów w skórze i w mieszkach włosowych, więcej jest androgenów wolnych, niezwiązanych z białkami. Wolne androgeny wykazują bardziej aktywne działanie biologiczne niż te związane z beta-globuliną. 

U niektórych kobiet w okresie menopauzalnym stwierdza się wzrost stężenia wolnego testosteronu, przekraczający 1,5–2,5 razy normę, co jest konsekwencją spadku poziomu SHBG. Kolejną ważną zmianą odbijającą się na stanie włosów jest zwiększona produkcja dihydrotestosteronu (DHT) w skórze, który ma kluczowy wpływ na mieszek włosowy. 

Jakie konkretne przemiany zachodzą w mieszkach włosowych pod wpływem dihydrotestosteronu?

W ich komórkach znajduje się 5-alfa-reduktaza, enzym, który odpowiada za konwersję testosteronu do dihydrotestosteronu. DHT wykazuje 2,5-krotnie silniejsze działanie androgenowe niż testosteron i 3-10 razy wyższe powinowactwo do receptorów androgenowych w mieszkach włosowych w stosunku do testosteronu oraz nie ulega aromatyzacji do estrogenów, działając czysto androgennie. 

Hormon ten powoduje miniaturyzację mieszków włosowych w okolicy czołowej i ciemieniowej tam, gdzie mieszki włosowe wykazują wrażliwość na działanie androgenów. Miniaturyzacja ta oznacza zmniejszenie ich objętości z powodu redukcji liczby komórek. 

Dihydrotestosteron dodatkowo skra- ca fazę anagenu w przebiegu cyklu mieszka włosowego, czyli fazę wzrostu włosów?

Tak, tym samym wprowadza włosy w fazę kenogenu (inwolucji) a następnie telogenu (spoczynku) zakończoną wypadnięciem włosa (egzogenem). Dodatkowo obniża aktywność melanocytów w mieszkach, przez co produkują one cieńsze, odbarwione i krótsze włosy. W zespołach mieszkowych pojawiają się pojedyncze łodygi włosa lub w ogóle są one puste. Średnica włosów może stać się mniejsza w okolicy czołowej i ciemieniowej w stosunku do okolicy potylicznej, dochodzi też do łysienia androgenowego. 

Czy to jeden z najczęstszych problemów trychologicznych klientek w okresie menopauzy?

Do gabinetu trychologicznego często zgłaszają się w tym okresie kobiety mające objawy łysienia androgenowego Androgenetic Alopecia (AGA), którego głównym winowajcą jest powyżej wspominany dihydrotestosteron. Na rozwój łysienia androgenowego ma wpływ również występowanie nadwrażliwości mieszków włosowych na androgeny z powodu genetycznie uwarunkowanego wzrostu ilości receptorów androgenowych (AR).