Pielęgnacja instant - maski w płacie

Maseczki przez lata przechodziły wiele metamorfoz, ale zawsze towarzyszyły zabiegom profesjonalnym. Dzisiaj nie wyobrażamy sobie bez nich tradycyjnej pielęgnacji gabinetowej, ale też coraz częściej sięgamy po nie w celu uzupełnienia zabiegów z użyciem peelingów, mezoterapii czy zabiegów aparaturowych. Na czym polega ich fenomen?

Istnieje wiele rodzajów masek, począwszy od masek miękkich (kremowych, ziołowych, algowych itp.) poprzez maski twarde (zastygające np. gipsowe) aż po wywodzące się z Azji „sheet masks”, czyli maski w płacie, które zyskują coraz większe uznanie nie tylko wśród profesjonalistów, ale także są coraz częściej stosowane w domowym zaciszu. 
Mają one dwie kluczowe zalety:
Są wygodne w stosowaniu. To gotowy produkt, zamknięty w szczelnym, jednorazowym opakowaniu, co ułatwia jego aplikację i gwarantuje bezpieczeństwo stosowania (czystość mikrobiologiczna). 
Po drugie rozszerzają możliwości zastosowania masek – część produktów, zwłaszcza wykonanych z materiałów, których pochodzenie wywodzi się z medycyny, może być stosowane na uszkodzoną skórę w celu przyspieszenia procesu jej regeneracji. Dzięki temu wiele produktów może być stosowanych jako środki łagodzące skutki zabiegów inwazyjnych, np. z użyciem lasera czy peelingów chemicznych. Często także przynoszą ulgę w przypadku różnego rodzaju dermatoz. 

Transport transepidermalny 
Wysiłki przemysłu kosmetycznego są przede wszystkim ukierunkowane na maksymalne wykorzystanie substancji aktywnych zawartych w produkcie oraz maksymalne zwiększenie ich penetracji przez naskórek. W tym celu poszukiwane są nie tylko substancje aktywnie zmieniające metabolizm komórek skóry, ale co istotniejsze – sposoby wprowadzenia tych substancji drogą transepidermalną. Aktywność biologiczna substancji potwierdzona wieloma badaniami w warunkach laboratoryjnych, często na hodowlach komórkowych, musi iść bowiem w parze z jej zdolnością pokonywania bariery naskórka. Najnowsze technologie wykorzystują substancje będące promotorami przenikania, ale także nowoczesne nośniki substancji aktywnych oraz rozwiązania, które spowodują zmiany w strukturze warstwy rogowej, zwiększając jej przepuszczalność. Jednym ze sposobów jest wykorzystanie właśnie masek w płacie, łączących w sobie zastosowanie czynników aktywnych i maksymalne ich wykorzystanie dzięki zjawisku okluzji (occlusio z łac. – zamknięcie). 

Mechanizm działania i znaczenie podłoża 
Okluzja, czyli wytworzenie na powierzchni skóry mniej lub bardziej przepuszczalnej powłoki, tzw. filmu, zapobiegającego odparowywaniu wody oraz zwiększającego uwodnienie naskórka, a tym samym umożliwiającego aktywniejsze przenikanie substancji. Ten ostatni element jest kluczowy z punktu widzenia zwiększenia stopnia penetracji substancji aktywnych zawartych w masce (zwłaszcza substancji hydrofilowych lub nakładanych bezpośrednio przed jej zastosowaniem). Wzrost uwodnienia naskórka, związany z zablokowaniem odparowywania wody z jego powierzchni wywołuje przejściowe zmiany w zakresie struktury cementu międzykomórkowego, powoduje pęcznienie keratynocytów, a przedłużony kontakt powierzchni, skóry z wodą pozwala wytworzyć mikrokanały, przez które aktywnie mogą wnikać substancje. Dzięki temu czasowo zostają zaburzone funkcje barierowe skóry i zwiększa się jej przepuszczalność. Istnieje szereg badań wywodzących się z medycyny, głównie dermatologii, które prowadzone są w celu zwiększenia skuteczności leczenia miejscowego oraz dostarczania substancji leczniczych do tkanek głębiej położonych (mięśnie) czy nawet o działaniu ogólnoustrojowym. Przemysł kosmetyczny często zapożycza te rozwiązania, zwłaszcza jeżeli chodzi o materiały, z których wykonane są maski.
Podłoże, z którego jest wykonana maska, ma istotne znaczenie – bierzemy pod uwagę m.in.: 
spójność materiału i siłę okluzji, umożliwiające w pewnym stopniu parowanie wody oraz wymianę gazową lub nie, tzw. okluzja ciągła;
zdolność przylegania tworzywa do powierzchni skóry – struktura, grubość i miękkość włókien tworzących maskę, umożliwiających przyleganie do najdrobniejszych nierówności skóry (zmarszczki, linie mimiczne), a także zwiększona powierzchnia penetracji substancji aktywnych. 
zdolność higroskopijna tworzywa (przyciągania i zatrzymywania wody) oraz pochłaniania i uwalniania substancji aktywnych.

Dobór substancji
Równie ważna jest oczywiście substancja, którą nasączone są płaty. Dotyczy to zarówno substancji, w których rozpuszczone są czynniki aktywne, jak i samych cząsteczek. Zastosowanie cząsteczek o charakterze lipofilowym powoduje ich dobrą penetrację do cementu międzykomórkowego, ale też często ich zatrzymanie w tej warstwie. 
Z kolei cząsteczki o charakterze hydrofilowym słabiej przenikają te warstwy, ale dążą do lepiej uwodnionych obszarów, jakimi są żywy naskórek i skóra właściwa. 
Najbardziej efektywne jest wykorzystywanie cząsteczek amfifilowych oraz różnego rodzaju nośników substancji, np. liposomów, których budowa umożliwia aktywny transport substancji lipofilowych (dwuwarstwa fosfolipidowa) i hydrofilowych (jądro wodne). Liposomy absorbowane są przez stratum corneum, gdzie następuje rozpad lipidowej otoczki i uwolnienie substancji, która może następnie swobodnie dyfundować głębiej.
Na zdolność i szybkość przenikania cząsteczek wpływają:
Kształt i rozmiar cząsteczki (cząsteczki o małym rozmiarze 500–1000 Da o budowie regularnej).
Zdolność uwalniania cząsteczki z podłoża – zastosowane składniki wpływają na aktywność/bierność substancji czynnej i warunkują jej prawidłowe uwalnianie z podłoża. 
Charakter chemiczny substancji – lipofilowe cząsteczki wiążą się z lipidami cementu międzykomórkowego i często pozostają w tej warstwie, natomiast cząsteczki rozpuszczalne w wodzie słabiej penetrują naskórek, natomiast dobrze przenikają do  żywych warstw naskórka i skóry właściwej o wyższym stopniu uwodnienia. Najbardziej efektywne są cząsteczki amfifilowe, wykazujące powinowactwo zarówno do lipidów, jak i do wody. 
Stężenie substancji aktywnych, stopień ich dysocjacji oraz ich zdolność do wiązania z określonymi strukturami skóry.

Rodzaje podłoża
Maski w płacie wykonane są z różnego rodzaju materiałów, tworzących określoną strukturę przestrzenną, której budowa determinuje ich skuteczność – stopień przylegania do skóry, zdolność uwalniania substancji, biokompatybilność, hipoalergiczność.