Po prostu trądzik

Trądzik jest schorzeniem o podłożu zapalnym, nie bakteryjnym. Współczesna terapia trądziku opiera się na holistycznym podejściu ze względu na skomplikowane podłoże tej jednej z najstarszych i najczęściej występujących chorób skóry. 

Trądzik dotyczy około 85 proc. osób pomiędzy 12. a 25. rokiem życia, a przypadki umiarkowane do ciężkich stanowią 15–25 proc. w każdej grupie wiekowej. Acne vulgaris jest sporym problemem terapeutycznym, psychologicznym i społecznym. Stąd zainteresowanie psychodermatologią oraz psychokosmetologią w terapiach zmian trądzikowych.

Patofizjologia trądziku

Jak my, profesjonaliści, doskonale wiemy, a nasi klienci – niekoniecznie, pierwszym objawem trądziku jest nadprodukcja i gromadzenie się korneocytów w dystalnej części kanalików łojowych. Zrogowaciałe komórki nie złuszczają się, lecz zbierają, co skutkuje powstaniem zaskórnika. Propionibacterium acnes to naturalny składnik flory bakteryjnej, w szczególności okolic łojotokowych. W okresie dojrzewania liczba tych bakterii jednak znacząco wzrasta, co prowadzi do rozwoju zmian skórnych – poprzez wydalanie produktów pozakomórkowych, tj. lipazy, proteazy, hialuronidazy i czynników chemotaktycznych. Spośród wymienionych substancji najważniejszy jest czynnik chemotaktyczny, który przyciąga leukocyty wielojądrzaste. Te z kolei, wchłaniając bakterie, doprowadzają do uwolnienia enzymów hydrolitycznych, które niszcząc ścianę mieszka włosowego, uwalniają zawartą w nich wydzielinę do środowiska. Rozpuszczenie płaszcza hydrolipidowego w mieszku obniża poziom cholesterolu, kwasu linolowego i ceramidów, a to zakłóca proces rogowacenia i sprzyja szybszemu namnażaniu się P. acnes (Corynebacterium).
Proliferacja mieszków włosowych i tzw. hiperkeratoza retencyjna prowadzą do powstawania mikrozaskórników. Te mogą ulegać samoistnej regresji lub przekształcać się w niezapalne (zaskórnik otwarty, zamknięty) lub bezpośrednio zapalne (krosta) wykwity trądzikowe. Kiedy zaskórnik jest otwarty, na zewnątrz wydziela się sebum i produkty jego rozpadu. Z zaskórnika zamkniętego może powstać grudka, krosta lub guzek. 

To, czy powstająca zmiana będzie miała postać zaskórnika, grudki, krosty czy zapalnego guza, zależy m.in. od głębokości lokalizacji stanu zapalnego.

Wytłumaczenie tego procesu każdej nowej osobie, która z problemem trądziku trafia do naszego gabinetu, buduje trwałe podwaliny pod długofalową i wielowątkową udaną współpracę terapeutyczną – warunek sukcesu w kuracji tego skomplikowanego schorzenia.

Znaczenie genów 

Dodatni wywiad rodzinny u krewnych pierwszego stopnia znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia trądziku pospolitego (pojawia się on cztery razy częściej u osób obciążonych nim genetycznie). Ponadto zwiększa oporność na leczenie oraz prawdopodobieństwo cięższego przechodzenia choroby. Przypuszcza się, że rolę odgrywa tu dziedziczenie wielogenowe lub autosomalne dominujące z różną penetracją genu.