Kwas traneksamowy w melasmie

Powstawanie zmian hiperpigmentacyjnych to proces złożony, może go wzmagać wiele czynników zewnętrznych, począwszy od promieniowania UV, a kończąc na zażywanych lekach. A zatem hiperpigmentacja zależy nie tylko od predyspozycji genetycznych.

Za szczególnie trudne do leczenia przebarwienia uważa się zmiany typu melasma. Tutaj również promieniowanie UV jest czynnikiem wyzwalającym zaburzenia melanogenezy, ale jako przyczynę wymienia się zmiany hormonalne, stosowanie uwrażliwiających na światło leków i kosmetyków czy współistniejące choroby wątroby. W walce z melasmą coraz bardziej obiecujący wydaje się kwas traneksamowy (TA). W krajach azjatyckich przeprowadzono kilka badań, w których odnotowano szybką poprawę stanu skóry dotkniętej melasmą po zastosowaniu tego właśnie kwasu ¹. 

Badacze są zgodni, że kwas traneksamowy jest skutecznym lekiem w przypadku melasmy, ale jego doustne przyjmowanie obarczone jest działaniami niepożądanymi. Powinien być zatem stosowany pod ścisłą kontrola lekarską. Stąd też zaczęto podejmować próby stosowania kwasu traneksamowego miejscowo, bezpośrednio na przebarwienie.

Pierwszą liposomową, opartą na fosfatydylocholinie, formułę z 2-procentowym kwasem traneksamowym, wprowadzono w 2002 roku ² . Taka forma podania okazała się skuteczna. Badacze podejmowali próby wykorzystania również innych technik podania TA do skóry, wykorzystując jontoforezę czy mikroiniekcje ³. W 2017 Atefi i in. ⁴ opublikowali wyniki badania, w którym TA porównano do hydrochinonu – leku, który był standardem leczenia przebarwień przez wiele dekad, ale ostatecznie został zakazany do stosowania w produktach kosmetycznych przez Komisję Europejską. Kwas traneksamowy okazał się nie tylko skuteczny, ale również bardziej akceptowany przez pacjentki pod względem działań niepożądanych w porównaniu do hydrochinonu.

Uważa się, że kwas traneksamowy może zapobiegać aktywacji melanocytów przez światło słoneczne na drodze hamowania układu aktywacji plazminogenu.  Jest syntetycznym analogiem lizyny. Blokując miejsca wiążące lizynę w cząsteczkach plazminogenu, hamuje powstawanie plazminy, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia produkcji prostaglandyn, zmniejsza aktywność tyrozynazy w melanocytach i hamuje melanogenezę. Działa zatem na różnych etapach melanogenezy. Wpływa nie tylko na istniejące przebarwienia, ale również zapobiega nawrotom po stosowaniu innych metod usuwania przebarwień ⁵.

Kwas traneksamowy oprócz działania rozjaśniającego przebarwienia wykazuje szczególne właściwości przeciwświądowe i łagodzące stany zapalne skóry, a nawet alergiczne pokrzywki. Sprawdzi się w przypadku skóry z trądzikiem różowatym. Wykazuje również działanie nawilżające. To czyni go pożądanym aktywnym składnikiem preparatów kosmetycznych i zabiegów w gabinetach kosmetologicznych.

Bibliografia

1. _{Nadiah, et al. „Use of tranexamic acid for skin whitening and melasma therapy: A product review”, Archives of Pharmacy Practice, 2016, 7, Suppl.1}
2. _{Manosroi, et al. „Development of novel topical tranexamic acid liposome formulations” International Journal of Pharmaceutics 2002, 235: 61 – 70}
3. _{Lee, et al., „Localized intradermal microinjection of tranexamic acid for treatment of melasma in Asian patients: a preliminary clinical trial”, Dermatol.Surg., 2006, 32 (5): 626-31}
4. _{Atefi, et.al, „therapeutic Effects of Topical Tranexamic Acid in Comparison with Hydroquinone in Treatment of Woman with Melasma”, Dermatol. Ther., 2017, 7:417-424}
5. _{Ebrahimi and Naeini, „Topical tranexamic acid as a promising treatment for melasma”, J Res Med Sci. 2014, 19(8): 753–757.}