(Nie)bezpieczne związki, cz. 2

Czy lakier do paznokci może mieć bardziej naturalny skład? Czy jego formuła zmieni się zgodnie z ekotrendami? A może już zaczęła się w tej branży „naturalna rewolucja”?

Jeśli nawet lakiery spełniają europejskie normy bezpieczeństwa, to w odpowiedzi na rosnące niepokoje kobiet (zwłaszcza w ciąży), firmy coraz częściej korygują skład swoich produktów. Usuwają z nich najbardziej problematyczne substancje i poszukują alternatywnych rozwiązań.

Producenci rezygnują np. z niektórych chemicznych filtrów słonecznych, chroniących kolor przed wpływem światła – np. beznofenonu 1 i 3, etokrylenu i oktokrylenu, które podejrzewa się o zaburzanie gospodarki hormonalnej. Proponują też lakiery free, czyli „wolne od”, np. toluenu lub formaldehydu. Mamy więc formuły 3 free czy 9 free (patrz: tabelka).

Trzeba jednak podkreślić, że zgodnie z prawem nie można na opakowaniu zamieszczać informacji o tym, że produkt nie zawiera substancji, której użycie i tak jest zakazane. Takie działanie wprowadza konsumentów w błąd i stawia w złym świetle produkty konkurencji.

Naturalne?

Firmy, które deklarują, że dbają o kwestie zdrowia i ekologii, opracowują produkty na bazie składników pozyskiwanych z biomasy roślinnej, np. z manioku, bawełny, trzciny cukrowej, kukurydzy czy ziemniaków. Ograniczenie w składzie substancji ropopochodnych oznacza też mniejsze niekorzystne oddziaływanie produktów na środowisko. Nie zmienia to jednak faktu, że surowce używane w formułach takich lakierów są w ogromnym stopniu przetworzone.

Lakiery eco-friendly są często wzbogacane olejami roślinnymi, jak jojoba czy kokosowy, które chronią i odżywiają suchą i łamliwą płytkę paznokcia. Formuły mogą dodatkowo zawierać substancje wzmacniające, odżywcze czy nawilżające: pro-keratynę, oligoelementy, olej rycynowy, żywicę z drzewa pistacjowego czy bogaty w roślinną krzemionkę wyciąg z bambusa.

Zmiany w składzie dotyczą też barwników. Syntetyczne, mineralne oraz te pochodzenia zwierzęcego, jak słynna koszenila – czerwony pigment pozyskiwany z suszonych owadów zwanych czerwcami kaktusowymi, zastępuje się barwnikami w 100% roślinnymi, pozyskiwanymi np. ze słodkich ziemniaków czy jagód.

W roku 2019 pojawił się pierwszy lakier do paznokci z certyfikatem BDIH. Jego formuła jest oparta na szelaku, czyli naturalnej żywicy, pozyskiwanej z wydzieliny owadów Kerria lacca. Surowiec jest rozdrabniany, oczyszczany i suszony, a uzyskana w ten sposób gumożywica po upłynnieniu może być wykorzystana jako czynnik filmotwórczy. Używanie tego typu produktu wymaga jednak cierpliwości – na wyschnięcie dwóch warstw trzeba czekać nawet godzinę, bo tyle zastyga żywica, do której nie dodano syntetycznych składników filmotwórczych. Dłużej trwa również usuwanie lakieru za pomocą zmywcza na bazie roślinnych olejów.

Zgodnie z prawem

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje nowa ustawa o produktach kosmetycznych, a od 1 lipca powinny być przestrzegane nowe zasady zamieszczania na opakowaniach m.in. deklaracji „free from” oraz „hipoalergiczny”.

Zgodnie z tymi regułami firmy muszą:

1. przestrzegać przepisów prawa przy zamieszczaniu oświadczeń,
2. wykorzystywać jedynie prawdziwe informacje,
3. opierać oświadczenia na weryfikowalnych dowodach,
4. zamieszczać je zgodne ze stanem faktycznym produktu,
5. uczciwie przekazywać treści (także w stosunku do konkurencji),
6. stworzyć konsumentowi możliwość podjęcia świadomej decyzji zakupowej.

Na opakowaniu niedopuszczalne jest więc zamieszczanie informacji, które wskazują na spełnienie podstawowych wymogów prawa. W praktyce oznacza to, że nie można pisać, iż konkretny produkt nie zawiera jakiegoś składnika, jeśli i tak jest on zakazany na terytorium UE – np. niezgodne z prawem jest oświadczenie „produkt do pielęgnacji skóry, bez formaldehydu”.

_tabelka

^{Tekst jest adaptacją artykułu z francuskiej edycji LNE 10/2019 autorstwa Sophie Macheteau, specjalistki z zakresu kosmetyki naturalnej.
Konsultacja merytoryczna dr inż. Magdalena Sikora, Politechnika Łódzka.}