Równowaga na głowie

Mówiąc o mikrobiomie, nie koncentrujemy się już tylko na skórze i jelitach. Trycholodzy coraz częściej zwracają uwagę na jego znaczenie w kontekście chorób owłosionej skóry głowy. 

Zrozumienie, dlaczego zrównoważona mikroflora bakteryjna owłosionej skóry głowy jest tak istotna w holistycznej praktyce trychologicznej, jest kluczem do sukcesu w prowadzeniu efektywnych terapii. Najważniejsza zasada, jaką powinniśmy kierować się w pracy z pacjentami, brzmi: „Zdrowa skóra głowy to klucz do zadbanych, zdrowych włosów”. 

Mikrobiotyczna bariera

Bariera skórna złożona jest między innymi ze Stratum microbiotum, która stanowi najbardziej powierzchowną warstwę naskórka. Jedynie 10 proc. stanowią komórki epidermy, na pozostałe 90 proc. składają się bakterie, wirusy i grzyby. Ów skład mikrobiomu uwarunkowany wieloma czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi, wśród których ważną rolę odgrywają:

• ekspozycja zewnętrzna, czyli styl życia, stan emocjonalny, klimat, zanieczyszczenie środowiska, ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, stosowanie używek i jakość snu,
• ekspozycja wewnętrzna, którą warunkuje aktywność fizyczna, stosowana dieta, przyjmowanie leków i suplementów, metabolizm oraz mikrobiom jelitowy, układ hormonalny, wiek i płeć.

Na mikrobiom skóry głowy wpływają też:

• skład lipidów, 
• pH skóry,
• stan mikrobioty jelitowej (poprzez oś jelita – mózg – skóra),
• uwarunkowania genetyczne.

Skład mikrobiomu na głowie:

• zawsze jest indywidualny, niepowtarzalny dla każdego z nas; 
• pod względem tej unikatowości można przyrównać go do DNA, niektórzy mówią, że jest jak odcisk palca; 
• niezależnie od tego na poszczególnych obszarach ciała wyróżnia się szczepy bakteryjne, które dominują w danej okolicy: na owłosionej skórze głowy są to Streptococcus, Corynebacterium, Cutibacterium acnes (dawniej określane jako Propionibacterium acnes), Acinetobacter, Prevotella, Staphylococcus epidermidis, Actinobacteria czy Firmicutes; 
• lipofilne drożdżaki z gatunku Malassezia, występujące na skórze głowy (M. globosa oraz M. restricta) wchodzą w interakcje z naskórkiem – ich obecność wpływa na znaczące zaburzenie funkcji bariery skórnej, a dzieje się tak na skutek zakłócenia proliferacji komórek epidermy, przy jednoczesnej indukcji stanu zapalnego owłosionej powierzchni głowy. 

Dysbioza mikrobiomu 

Brak równowagi mikrobiologicznej, skorelowany m.in. z dermatozami o charakterze przewlekłym (w tym atopowym zapaleniem skóry czy łuszczycą), bywa przyczyną nadmiernej utraty włosów. Głównym mechanizmem jest aktywacja stanu zapalnego, który wpływa na zaburzenie cyklu wzrostu włosów oraz ich przejście w przedwczesną fazę telogenową.