Cząsteczka długowieczności

Zainteresowanie molekularnymi podstawami starzenia się skóry stale rośnie. Warto rozumieć mechanizmy przyspieszające i spowalniające ten proces, aby tworzyć właściwe terapie gabinetowe. Nadeszła nowa era komórkowej kosmetologii i trychologii regeneracyjnej.

Z chemicznego punktu widzenia NAD+ (dinukleotyd nikotynamidoadeninowy) jest złożony z dwóch nukleotydów. Naukowcy nazwali go cząsteczką długowieczności lub fontanną młodości, bo ostatnie badania dowodzą, że to właśnie znaczący spadek poziomu NAD+ w komórkach jest jedną z cech postępującego procesu starzenia się.

Obniżony poziom NAD+ jest także skorelowany z występowaniem w organizmie chorób neurodegeneracyjnych, zaburzeń metabolicznych, a nawet większą skłonnością do rozwoju zmian nowotworowych. Odpowiednie  wyrównanie poziomu NAD+ może pomagać w prewencji wspomnianych schorzeń i spowolnić nieco nieuchronne starzenie się. 

Naprawić DNA

Analizy laboratoryjne przeprowadzone m.in. na gryzoniach wykazały znaczące wydłużenie życia u tych okazów, u których podniesiono poziom NAD+. Dlatego związek ten nazwano cząsteczką długowieczności. Syntetyzowana jest ona za pomocą prekursorów, takich jak rybozyd nikotynamidu, NMN, czyli mononukleotyd nikotynamidu, kwas nikotynowy, tryptofan. Badania kliniczne pokazały, że szczególnie te dwa pierwsze podnoszą poziom NAD+. Zbyt niski poziom cząsteczki długowieczności:

• przyspiesza proces starzenia się skóry, 
• obniża jej jakość i kondycję, 
• indukuje rozwój stanów zapalnych (co może wpływać także na rozwój dermatoz i łysienia),
• zaburza funkcje mitochondriów. 

A uszkodzenia mitochondrialne stanowią jedną z cech procesu starzenia się. Spadek funkcji mitochondriów sprzyja też rozwojowi chorób związanym z wiekiem. 

Obniżenie poziomu NAD+ wpływa na ograniczenie napraw DNA, więc uszkodzenia w ich strukturze się kumulują. Z drugiej strony, podniesienie poziomu NAD+ zwiększa aktywność komórek macierzystych, co wyjaśnia istotę prewencji przeciwstarzeniowej czy terapii łysienia (w tym starczego) przy pomocy cząsteczki długowieczności.

Proces senescencji komórkowej 

Inaczej mówiąc, starzenie się charakteryzuje się m.in. zatrzymaniem cyklu komórkowego. Keratynocyty, a także fibroblasty w trakcie procesu starzenia się nie spełniają swoich właściwych funkcji, pomimo aktywności metabolicznej. Wiadomo, że synteza kolagenu i elastyny poprzez fibroblasty znacznie zwalnia. Opisuje to zagadnienie SASP, czyli „fenotypu wydzielniczego związanego ze starzeniem się” o profilu zapalnym, który stanowi nieodzowną część komórek starzejących się. Analogicznie, znacząco obniżony poziom NAD+ może prowadzić do ograniczenia proliferacji komórkowej, w tym komórek skóry. A obniżenie, jak również podwyższenie poziomu NAD+ koreluje ze zmianą poziomu SIRT1, czyli Sirtuiny 1 – deacetylazy zależnej od NAD+ – która wykazuje szeroki związek z procesem starzenia się o etiologii zewnątrzpochodnej. Dane wskazują znaczące obniżenie poziomu SIRT1 oraz SIRT6 w skórze starzejącej się.

Protokół przeciwstarzeniowy

NAD jest koenzymem występującym w żywych komórkach i jest wytwarzany przez organizm człowieka. Jednak jego poziom maleje wraz z wiekiem. Jak wskazują źródła, w okolicach 40. roku życia fizjologiczny poziom NAD+ może sięgać około 50 proc. Jego niedobór może wynikać z fizjologicznego, postępującego procesu starzenia się, jak również nieodpowiedniego trybu życia czy nieprawidłowo zbilansowanej diety. 
Jak wskazuje dr David Sinclair, jeden z wiodących ekspertów do spraw długowieczności, protokół przeciwstarzeniowy powinien obejmować między innymi przeciwutleniacz w postaci resweratrolu, witaminę D, oleje (EPA & DHA), spermidynę, substancję senolityczną w postaci fisetyny oraz mononukleotyd nikotynamidowy, czyli NMN, który stanowi prekursor NAD+.  

Pielęgnacja skóry na bazie NAD+

Zastosowanie stabilizowanego NAD w preparatach miejscowych stanowi stosunkowo nową kategorię w pielęgnacji przeciwstarzeniowej. Dotychczas przeprowadzone badania wskazują skuteczność NAD w kierunku działania odmładzającego wobec komórek skóry. Zasadniczy mechanizm działania opiera się na ukierunkowaniu wobec pobudzenia aktywności mitochondrialnej, czyli zwiększonego wytwarzania energii na poziomie komórkowym, jak również wsparciu pobudzenia aktywności sirtuin. 

Jak donosi biotechnolog dr Eugene He, który jest jednym z pierwszych autorów preparatów do pielęgnacji skóry na bazie NAD+, składnik ten wykazuje również działanie przeciwutleniające, w związku z czym obniża poziom stresu oksydacyjnego, jak również pobudza obrót komórkowy na poziomie komórek skóry. Odpowiednia formulacja NAD+ zapewnia właściwą biodostępność, a w rezultacie wykazuje liczne korzyści w pielęgnacji skóry – przede wszystkim ograniczenie poziomu stanu zapalnego, co kolejno wspiera barierę skórną – tak istotną w przypadku dermatoz, trądziku czy starzenia się. 

NAD+ a niacynamid

Warto dodać, że NAD+ w zastosowaniu miejscowym bardzo szybko ulega przekształceniu w niacynamid. W tym zakresie należy zwrócić również uwagę na możliwe zwiększenie biodostępności NAD+ wskutek zastosowania systemów nośnikowych. 

Co istotne, dostępne dane wskazują, że powszechnie stosowany w preparatach kosmetycznych niacynamid może skutecznie podnosić poziom NAD+ w skórze – z tego powodu  również jest zaliczany do prekursorów NAD+. Co więcej, badania naukowe wskazują, że substancja taka jak ekstrakt z pędów słonecznika wpływa na zwiększenie poziomu enzymu NAMPT, a w efekcie podnosi również poziom NAD+ o możliwie wysokiej biodostępności. 

Jednym z przykładów jest RejuveNAD™, który stanowi ekstrakt z kiełków Helianthus annuus. Składnik ten został zbadany przez Mibelle Biochemistry w warunkach laboratoryjnych in vitro oraz ex vivo. Wyniki badań in vitro wskazują znaczący wzrost poziomu NAD+ w komórkach skóry, jak również ekspresji NAMPT. Co więcej, odnotowano istotną statystycznie poprawę żywotności komórek czy znaczny wzrost poziomu ATP. Wyniki badań ex vivo wskazują zaś na poprawę aktywności mitochondrialnej, podniesienie poziomu kolagenu typu XVII czy wzrost SIRT1. 
Istotnie, NAD+ wykazuje działanie synergistyczne z substancjami przeciwutleniającymi, również na poziomie produktu kosmetycznego. Wśród potencjalnych substancji wyróżnia się resweratrol, koenzym Q10 lub witaminę C. Synergistyczne działanie wyżej wymienionych substancji zapewnia również działanie ochronne wobec szkodliwych czynników ekspozomalnych, które także wpływają na przyspieszenie procesu starzenia się skóry. Zrozumienie fizjologii i biologii skóry, w tym mechanizmów dotyczących nikotynamidu i NAD+, stanowi podstawę wiedzy kosmetologicznej w odniesieniu do procesów starzenia się skóry. 

Cząsteczka długowieczności w kosmetologii

NAD+ wspiera działanie innych składników aktywnych, takich jak retinoidy, które wpływają na modulację homeostazy energetycznej – w związku z czym, najprościej rzecz ujmując: miejscowe zastosowanie retinoidów wpływa na indukcję energii komórkowej w podwyższonej ilości. Wziąwszy pod uwagę mechanizm działania NAD+ wobec aktywności mitochondrialnej komórek skóry, składniki te uzupełniają swoje działanie, zarazem maksymalizując korzyści z nich płynące. Jednocześnie postuluje się, że NAD+ może wspierać tolerancję skóry wobec miejscowego zastosowania retinoidów (istotne w kontekście procesu retynizacji), co wynika ze wsparcia mechanizmów bariery skórnej. 

Należy przy tym zauważyć, że nie zaleca się łączenia NAD+ z substancjami o wysokiej kwasowości/zasadowości, czego przykładem mogą być peelingi chemiczne. Aby NAD+ nie utracił swojej odpowiedniej stabilności w recepturze preparatu kosmetycznego, nie należy łączyć go w jednym produkcie z witaminą C czy substancjami kwasowymi. Jednak możliwe jest zastosowanie wymienionych składników w odpowiedniej aplikacji warstwowej. 

Preparaty do pielęgnacji bazujące na NAD+ biją rekordy popularności na świecie, zarówno w kosmetologii, jak i trychologii. Z holistycznego punktu widzenia warto szczególnie podkreślić, że utrzymanie właściwego, wysokiego poziomu NAD+ jest możliwe dzięki suplementacji doustnej.