Bitwa o przepływy

Gdy w tkance podskórnej dochodzi do zbyt dużego nagromadzenia limfy, powstają obrzęki, zwłóknienia i stany zapalne, co prowadzi do zapalenia naczyń limfatycznych, zakażeń bakteryjnych, a nawet martwicy. 

Jednym z najważniejszych zadań naczyń limfatycznych jest odprowadzanie do układu żylnego płynu tkankowego ze znajdującymi się w nim substancjami. W warunkach fizjologicznych limfa (chłonka) ulega resorpcji (wchłanianiu) przez naczynia krwionośne, w wyniku czego dochodzi do zmniejszenia ilości tej odpływającej w stosunku do napływającej. W sytuacji chorobowej, na przykład gdy w pobliżu węzła chłonnego pojawi się ognisko zapalne, może dochodzić do zastojów, prowadzących często do obrzęku limfatycznego. A to dolegliwość przewlekła i niełatwa do wyleczenia. 

Pod względem przyczyn powstawania wyróżniamy dwa rodzaje opuchnięć: pierwotne i wtórne. Pierwsze powstają w wyniku hipoplazji lub aplazji, czyli nieprawidłowej budowy czy fizjologii układu limfatycznego. Ich przyczyną są problemy z usuwaniem toksyn. Można mieć taką skłonność od urodzenia lub nabawić się jej nagle, na przykład pod wpływem zmiany klimatu w dalekiej podróży czy zaburzeń hormonalnych.
Obrzęk wtórny powstaje w wyniku uszkodzenia naczyń lub węzłów chłonnych wywołanego kontuzją, zabiegami operacyjnymi, chorobą nowotworową lub radioterapią. 

Limfatyczny i lipidowy

Pod względem miejsca i rozległości, obrzęki dzielimy na limfatyczne i lipidowe. Pierwsze zazwyczaj rozwijają się stopniowo, co powoduje powolne obciążenie naczyń limfatycznych. Gdy przyjmą postać zaawansowaną, czyli słoniowaciznę, pojawia się ogromna opuchlizna, która ciągle się powiększa i powoduje stwardnienie skóry, grudkowate narośla, wybrzuszenia, tępe uczucie ciężkości oraz problemy z poruszaniem się.

Obrzęk lipidowy (lipodemia), zwany też tłuszczowym, lipodemią lub lipedemią, jest schorzeniem obejmującym tkankę podskórną, występującym głównie na kończynach dolnych, rzadziej górnych. Lipodemii często towarzyszy skłonność do pojawiania się siniaków nawet po delikatnym urazie lub obrzęk ortostatyczny, tworzący się przy długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej lub siedzącej. Tkanka tłuszczowa powstająca w wyniku nieprawidłowego przyrostu nie ulega spalaniu, stąd też brak efektów diet lub ćwiczeń. Przyczyna tego schorzenia nie jest jednoznaczna, sprzyja mu na pewno zaburzenie równowagi hormonalnej (np. w okresie menopauzy) oraz predyspozycje genetyczne. 

Stadia obrzęku lipidowego

Pierwszy etap to spadek elastyczności skóry, który może rozwijać się przez lata. Jej struktura zaczyna przypominać gąbkę, wyczuwalne są nawet zgrubienia. W późniejszym etapie skóra twardnieje, a nierówności widoczne są już gołym okiem.