Kwas hialuronowy w praktyce

Kwas hialuronowy jest jednym z najbardziej efektywnych i niezbędnych składników, które skutecznie przeciwdziałają starzeniu się skóry. Coraz  większą  popularność zdobywa już nie tylko sam kwas hialuronowy, ale także jego zaawansowane pochodne – szczególnie formy niskocząsteczkowe.

Kwas hialuronowy jest substancją naturalnie obecną w skórze, mazi stawowej i innych tkankach  ludzkich. Odgrywa ważną rolę w wiązaniu i utrzymaniu wody w skórze, wchodzi w skład macierzy pozakomórkowej (ECM, ang. extracellular matrix), czyli substancji, która służy do wypełnienia przestrzeni między komórkami. Należy do wielocukrów z grupy glikozaminoglikanów (GAG) o właściwościach  higroskopijnych – potrafi wiązać ogromną liczbę cząsteczek wody i ma własności żelujące. Jedna cząsteczka kwasu hialuronowego może jednocześnie związać nawet 1000 cząsteczek wody. Właśnie dlatego HA stał się prawdziwym hitem w kosmetologii, medycynie estetycznej, okulistyce i leczeniu schorzeń narządu ruchu oraz w chirurgii naprawczej i odtwórczej.


Różne postaci kwasu hialuronowego:

• wielkocząsteczkowy - nie przenika przez warstwę rogową, tworzy natomiast film zapobiegający utracie wilgoci i utrzymujący nawilżenie warstwy rogowej naskórka. Zmniejsza także TEWL, czyli przeznaskórkową utratę wody. Wygładza i uelastycznia.
• średniocząsteczkowy - penetruje warstwę rogową, wiąże wodę w górnych warstwach naskórka. Jest też dobrym nośnikiem innych składników aktywnych.
• niskocząsteczkowy i superniskoczasteczkowy - wnikają w głąb do naskórka, gdzie dają efekt natychmiastowego nawilżenia, zwiększa przenikanie substancji czynnych, a także wpływa na fizjologię komórek. Uzupełnia niedobory naturalnego kwasu hialuronowego związane z procesami starzenia i tworzeniem się wolnych rodników.

Najczęściej  w kosmetologii stosuje się  hialuronian sodu (Sodudium Hyaluronate), ale też czysty kwas hialuronowy oraz jego składowe, glikozoaminoglikany. W kosmetologii stosuje się również substancje aktywne, które stymulują produkcję  kwasu  hialuronowego – aktywują  fibrtoblasty do jego wytwarzania. 

W celu przedłużenia działania kwasu hialuronowego powstały formy zamknięte w nośnikach. Co to oznacza? Cząsteczki kwasu są zamknięte w nowoczesnym nośniku lipidowym o bardzo małym rozmiarze i co najważniejsze o elastycznej i deformowalnej błonie. To właśnie możliwość zmiany  kształtu bez uszkodzenia cząsteczki powoduje, że z łatwością przenika ona barierę naskórka, a potem wnika do skóry właściwej, gdzie kwas hialuronowy jest uwalniany stopniowo. Struktura  nośnika zbudowana z fosfolipidów sprawia, że jest on w 100% biokompatybilny z ludzką skórą, a to wpływa na jego biodostępność, czyli aktywność i zdolność penetracji.


Kwas hialuronowy a skóra

Ponad  50 % kwasu hialuronowego w ludzkim organizmie jest zgromadzona w skórze. Do niedawna uważano, że występuje on tylko w skórze właściwej. Dopiero pojawienie się specyficznych technik badań dało dowody na jego obecność w naskórku. Produkują go keratynocyty, najwięcej kwasu jest w warstwie kolczystej i ziarnistej oraz podstawnej. Występuje tam  w substancji międzykomórkowej, biorąc udział w utrzymaniu równowagi i odpowiedniego uwodnienia naskórka, pomaga też zachować jego elastyczność. 

Jednak to w skórze właściwej kwasu hialuronowego jest go najwięcej. Fibroblasty są tutaj prawdziwą fabryką tej substancji i to właśnie pobudzenie ich do większej pracy daje najlepszy efekt poprawy nawilżenia skóry. Rola kwasu hialuronowego sprowadza się do utrzymania nawilżenia organizmu, odżywienia komórek, bierze on też udział w procesie gojenia się ran i pomaga w wyłapywaniu wolnych rodników. Dzięki swoim właściwościom (lepkości i elastyczności) wypełnia przestrzenie międzykomórkowe i utrzymuje strukturę przestrzenną skóry.


Kwas hialuronowy a starzenie się skóry

Wraz  z procesem starzenia się skóry następuje spadek ilości kwasu hialuronowego. Badania wykazują, iż w skórze właściwej osób starszych jest nadal obecny, podczas gdy z naskórka znika zupełnie. Paradoksalnie ostanie badania pokazują, że całkowity poziom kwasu hialuronowego w skórze właściwej pozostaje niezmieniony, natomiast wzrasta stopień jego polimeryzacji, co wiąże się ze zmniejszeniem zdolności do wiązania wody. Za tym idzie spadek elastyczności i powstawanie  zmarszczek. Produkcja kwasu hialuronowego spada również w przypadku narażenia na częstą ekspozycję na promieniowanie UV oraz chroniczne stany zapalne. Szczególnie jest to widoczne u osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry  Trzeba również zaznaczyć, że leczenie glikokortykosteroidami powoduje zaniki skóry oraz spadek produkcji GAG, a w szczególności HA. 


Czy wiesz że…

1. Kwas hialuronowy po raz  został zastosowany w celach komercyjnych w 1942 r. przez dr. Endre Balazsa, który opatentował go jako substytut białka jaja w pieczywie.
2.  Pierwsze medyczne zastosowanie hialuronianu u człowieka miało miejsce w chirurgii oka w latach 50. Początkowo hialuronian był izolowany z ludzkiej pępowiny oraz z kogucich grzebieni.
3. Nazwa została zmieniona w 1986 r. na hialuronian przez Endre Balazsa. To właśnie on w latach 1975 i 1981 wraz z dr Janet Denlinger opracowali hialuronian przeznaczony do stosowania w kosmetykach.
4. Marka Ella Bache jako pierwsza wprowadziła produkty z kwasem hialuronowym, kolejną firmą była Estée Lauder w 1982 roku.