Kwas trójchlorooctowy

Chemoeksfoliacja z użyciem kwasu trójchlorooctowego to metoda stosowana od początku XX w., kiedy związek ten został zastosowany jako pierwsza substancja złuszczająca skórę.

Przez ostatnie dekady techniki wykonywania zabiegów złuszczających ewoluowały, a mimo to kwas trójchlorooctowy cieszy się nadal niesłabnącą popularnością i znajduje szerokie zastosowanie w terapiach kosmetologicznych. Celem stosowania peelingu chemicznego TCA jest wywołanie kontrolowanej chemoablacji do pożądanej głębokości skóry, rezultatem czego jest poprawa jej wyglądu. Wyzwaniem natomiast pozostaje uzyskanie pożądanych efektów przy minimalnym ryzyku działań niepożądanych.

Peelingi chemiczne TCA

Uważane są za jedno z najsilniejszych i najskuteczniejszych narzędzi w walce z niedoskonałościami skóry. Wynika to z właściwości fizykochemicznych kwasu trójchlorooctowego, a przede wszystkim jego wartości pKa (stałej dysocjacji jonowej), która mówi o mocy kwasu. Im niższa wartość pKa, tym większa moc kwasu. 

Dla TCA wynosi ona 0,26, co wyróżnia go na tle pozostałych substancji złuszczających. Dla porównania pKa kwasu salicylowego wynosi 2,97, migdałowego 3,41, a glikolowego 3,83. 

Ostateczna moc preparatu zależna jest dodatkowo od wartości jego pH, lecz kwas trójchlorooctowy, dzięki małej cząsteczce i niskiej wartości pKa, wykazuje dużą zdolność penetracji naskórka i jest substancją o dużym potencjale w zakresie intensywnych zabiegów eksfoliujących.
W zależności od stężenia kwasu trójchlorooctowego peelingi z jego zawartością można podzielić ze względu na głębokość działania. W rzeczywistości jednak stężenie decyduje o szybkości penetracji skóry. Im jest ono wyższe, tym większy stopień koagulacji białek i szybsza penetracja, ale jednocześnie większe ryzyko powikłań.

O głębokości działania peelingu, poza stężeniem, decydują:

• formuła i ilość nałożonego preparatu, 
• czas oddziaływania na skórę, 
• zastosowanie technik kombinowanych zwalniających lub przyspieszających działanie peelingu, np. metoda odtłuszczenia, przygotowanie skóry przed zabiegiem – retinoidy, czy kojarzenie z innymi peelingami – płyn Jessnera. 

Przed eksfoliacją

Wskazane jest przygotowanie skóry przed zabiegiem TCA, jak w przypadku innych substancji keratolitycznych. Stosowanie preparatów miejscowych z retinoidami poprawia proces regeneracji pozabiegowej i zmniejsza ryzyko powikłań. Wynika to z tego, że aplikowanie retinoidów przez 3-4 tygodnie przed planowanym zabiegiem złuszczającym wpływa na pogrubienie naskórka, wzrost produkcji glikozaminoglikanów i zmniejszenie syntezy melaniny, a tym samym zwiększa odporność skóry na działanie substancji drażniących.

W celu zwiększenia penetracji i głębokości działania kwasu trójchlorooctowego – lub jego skuteczności terapeutycznej – stosuje się środki wzmacniające:

• występujące jako składniki dodatkowe peelingów wieloskładnikowych np. witamina C, kwas kojowy, hydrochinon, 
• stosowane w charakterze pre-peel, bezpośrednio przed aplikacją roztworu właściwego TCA.

Procedura zabiegowa z zastosowaniem płynu Jessnera przed aplikacją kwasu trójchlorooctowego pozwala na jego szybszą i głębszą penetrację i umożliwia osiąganie lepszych efektów bez konieczności sięgania po peelingi głębokie. 

Ta czy inne techniki kombinowane powstały w odpowiedzi na potrzebę stosowania procedur efektywnych, a jednocześnie przewidywalnych i bezpiecznych.

Po aplikacji

Odzwierciedleniem głębokości działania TCA jest efekt frostingu, na podstawie którego doświadczony zabiegowiec określa głębokość penetracji z uwzględnieniem reakcji skóry w trakcie trwania procedury zabiegowej. TCA powoduje rumień skóry i białawe przebarwienie, zwane zbieleniem, które może pojawić się od 30 sekund do 2 minut po aplikacji.